SVA Kennisbank thema Duurzaam transport/afval

Zero-emissie zones

home  /  duurzaam transport  / elektrificatie / Zero-emissie zones

In een aantal gemeentes zijn milieuzones aangegeven, waar (vracht)auto's met bepaalde dieselmotoren niet welkom zijn. Vanaf 2025 mogen gemeentes ook zero-emissiezones instellen.

Op de website Op weg naar ZES kunt u nakijken of uw voertuig een zero-emissiezone in mag. Daarnaast vindt u een overzicht van gemeentes met plannen voor een ZE-zone.

Milieuzones

In het Staatsblad 2019, 398 staat het besluit van 29 oktober 2019 tot wijziging van het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990, het Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer en het Kentekenreglement in verband met de harmonisatie van milieuzones en de introductie van de nul-emissiezone


Voor milieuzones voert het besluit één systeem met eenduidige categorieën en borden in. Het verruimt de betekenis van het verkeersbord voor de aanduiding van een milieuzone (C22a). 

Naast de reeds bestaande categorie van vrachtauto’s met een dieselmotor, kunnen milieuzones nu ook van toepassing zijn op personen- en bedrijfsauto’s en bussen met een dieselmotor. 

Het besluit stelt specifieke onderborden vast waarop wordt aangegeven op welke categorieën voertuigen de zone van toepassing is en aan welke emissieklasse deze voertuigen minimaal moeten voldoen om de milieuzone te mogen inrijden. De regeling kent borden voor verschillende emissieklassen. Het besluit ziet niet op voertuigen met een benzinemotor. De milieuzone heeft daarom uitsluitend betrekking op voertuigen met een dieselmotor.


Het besluit voert aldus één systeem met eenduidige categorieën en borden voor milieuzones in. Er blijft nog vrij veel vrijheid voor gemeenten. Zo kunnen gemeentes:

  • regels stellen voor voertuigen met zeer beperkte actieradius, zoals brom- en snorfietsen met een hoge emissie van schadelijke stoffen. 
  • gebiedsgrenzen van de zone bepalen. 
  • bij welke emissieklasse zij de grens leggen. 


Voor vrachtauto’s en bussen is er echter geen keuze in het toegangsregime. Bij de start van het geharmoniseerde systeem in 2020 is het toegangsregime emissieklasse 4 en in 2022 emissieklasse 6. 

Wel staat het de gemeente vrij om de milieuzone van toepassing te verklaren op alleen vrachtauto’s, op alleen bussen of op een combinatie van vrachtauto’s en bussen.








Zero-emissiezones

Naast de uniformering van milieuzones is in het besluit van 29 oktober 2019 (Staatsblad 2019, 398) de mogelijkheid geschapen om een nul-emissiezone in een gemeente in te stellen. Daarmee kan het gemeentebestuur vanaf 2025 een nul-emissiezone voor bedrijfs- en vrachtauto’s instellen. 

Uitdrukkelijk wordt beoogd om met deze nieuwe regels voor het kunnen vaststellen van een nul-emissiezone te voorzien in een uitputtend stelsel ten aanzien van de categorieën voertuigen die onderwerp zijn van een nul-emissiezone. Het staat een gemeente niet vrij om een nul-emissiezone vast te stellen voor andere voertuigen dan de in artikel 86e van het RVV 1990 genoemde bedrijfs- en vrachtauto’s. 

Op termijn kunnen andere voertuigcategorieën, zoals bijvoorbeeld taxi’s, autobussen, of personenauto’s, aan de categorieën worden toegevoegd. 


De invoering van een nul-emissiezone is een gemeentelijke bevoegdheid, waarbij het gemeentebestuur de invoering zal moeten motiveren. Het instrument moet afgewogen worden tegen andere maatregelen die bijdragen aan de klimaatopgave. 


Vrijstellingen en ontheffingen


Een vrijstelling wordt bepaald op basis van het kenteken en krijgt u automatisch. Een ontheffing moet u zelf aanvragen. Om in aanmerking te komen voor een vrijstelling of ontheffing, moet u aan bepaalde voorwaarden voldoen.


Vrijstellingen gelden tot 1-1-2030.


Bestelauto’s

Uw bestelauto is vrijgesteld als u aan een van onderstaande voorwaarden voldoet:

1. Uw voertuig is 40 jaar of ouder (oldtimer).

2. U heeft een rolstoeltoegankelijk voertuig met een carrosseriecode SH of een bijzonderheidscode 70, 145, 146, 147 of 149. 


Bent u in bezit van een bestelauto zonder een bijzonderheidscode, die u vanwege uw handicap heeft aangepast voor meer dan €500, en wilt u een stad inrijden met een ZE-zone voor bestelauto’s? Dan heeft u te zijner tijd recht op een ontheffing. 


Vrachtauto’s

Uw vrachtauto is vrijgesteld als u aan een van onderstaande voorwaarden voldoet:

1. Uw voertuig is 40 jaar of ouder (oldtimer).

2. Uw voertuig heeft carrosseriecode 15, 16, 19, 23, 26, 27, 31 of aanduiding voor speciale doeleinden SB of SF en uw voertuig is 12 jaar of jonger.


Onderstaande ontheffingen gelden tot 1-1-2030


Voor bestel- en vrachtauto's die niet zijn vrijgesteld komen de volgende ontheffingen:

  • Dagontheffingen
  • Ontheffing voor particulier bezit van bestel- en vrachtauto's
  • Ontheffing voor plug-in hybride vrachtauto's
  • Ontheffing voor bijzondere voertuigen
  • Ontheffing wegens lange levertijden
  • Ontheffing op basis van bijzondere financiële omstandigheden
  • Ontheffing op basis van de hardheidsclausule
  • Ontheffing als er geen emissieloze alternatieven zijn voor uw voertuig


Aanvragen ontheffing

Om het aanvragen van een ontheffing zo eenvoudig mogelijk te maken wordt er gewerkt aan een digitaal Centraal Loket Ontheffingen voor ZE-zones. Het is de bedoeling dat bij dit loket ontheffingen kunnen worden geregeld voor alle deelnemende gemeenten met een ZE-zone. Naar verwachting is dit Centraal Loket ZE-zones eind 2024 gereed.













Gerelateerde Artikelen Weg en Wagen

De woelige wereld van de milieuzones

Prof. mr. Gerrit van der Veen,

  Lees het artikel