Geldige elektronische handtekening
home / thema vrachtbrief / elektronische vrachtbrief / geldige elektronische handtekeningEen vrachtbrief levert bewijs, als het document door partijen rechtsgeldig ondertekend is. Wij adviseren om hiervoor minimaal een geavanceerde elektronische handtekening te gebruiken.
Wat zijn de eisen voor een rechtsgeldige elektronische handtekening?
Elektronische handtekening in de Nederlandse wet
Letterlijk staat er in de wet (artikel 3:15a lid 1):
Een elektronische handtekening heeft dezelfde rechtsgevolgen als een handgeschreven handtekening, indien de methode die daarbij is gebruikt voor authentificatie voldoende betrouwbaar is, gelet op het doel waarvoor de elektronische gegevens werden gebruikt en op alle overige omstandigheden van het geval.
Met andere woorden: als een elektronische handtekening voldoende betrouwbaar is, heeft de handtekening dezelfde geldigheid als een handgeschreven (“natte”) handtekening. De betrouwbaarheid is relatief aan de gebruikte technieken, maar ook relatief aan het doel waarvoor de handtekening wordt gebruikt. Dat betekent, dat elke vorm van een elektronische handtekening rechtsgevolgen kan hebben, afhankelijk van de gevolgen die een rechter daaraan verbindt. Alleen bij het gebruik van een gekwalificeerde elektronische handtekening staat wettelijk de betrouwbaarheid vast. Bij andere soorten van elektronische handtekeningen kan pas achteraf door de rechter worden vastgesteld of ze geldig zijn!
Daarom heeft Stichting Vervoeradres in de AVC in artikel 2 lid 3 een bepaling opgenomen, die als bewijsovereenkomst geldt tussen partijen die TransFollow als vrachtbrief gebruiken.
Artikel 2 lid 3 AVC:
Een vrachtbrief elektronisch opgemaakt en elektronisch ondertekend via het TransFollow-platform heeft dezelfde bewijskracht als de vrachtbrief bedoeld in artikel 1. De elektronische handtekening gezet via het TransFollow-platform geldt als voldoende betrouwbaar.
TransFollow handtekening
Op het TransFollow-platform wordt gebruik gemaakt van QR-codes om de vrachtbrief te ondertekenen. Deze manier van ondertekenen wordt “geavanceerde elektronische handtekening” genoemd.
Daarnaast biedt TransFollow de mogelijkheid om een pincode of een handtekening op een scherm (sign on glass) te plaatsen. Deze ondertekeningsmethodes worden “gewone elektronische handtekening” genoemd. Dat heeft vooral er mee te maken, dat deze handtekeningen niet op unieke wijze met de ondertekenaar verbonden zijn en/of het niet mogelijk is met deze methode de ondertekenaar te identificeren. In veel gevallen zullen partijen echter deze gewone elektronische handtekening voldoende vinden. Het is de vraag, of een rechter hier in mee gaat.
Elektronische handtekening in het eCMR protocol
In artikel 3 lid 1 en 2 van het eCMR protocol staat over de elektronische handtekening:
- De digitale vrachtbrief wordt door de partijen bij de vervoersovereenkomst door middel van een betrouwbare digitale ondertekening gewaarmerkt, die de koppeling aan de digitale vrachtbrief waarborgt. Tenzij op andere wijze aangetoond, wordt een methode van digitale ondertekening geacht betrouwbaar te zijn, indien de digitale ondertekening: a) op unieke wijze is gekoppeld aan de ondertekenaar; b) de mogelijkheid biedt de ondertekenaar te identificeren; c) wordt gecreëerd met middelen die onder de exclusieve macht van de ondertekenaar vallen; en d) zodanig gekoppeld is aan de gegevens waarop deze betrekking heeft dat latere wijziging van de gegevens traceerbaar wordt.
- De digitale vrachtbrief kan ook worden gewaarmerkt met behulp van andere digitale methoden ter vaststelling van de authenticiteit die wettelijk zijn toegestaan in het land waarin zij zijn opgesteld.
De in het eerste lid omschreven ondertekening staat gelijk aan de geavanceerde handtekening. Het TransFollow platform biedt de geavanceerde elektronische handtekening aan in de vorm van QR codes, zie vorige paragraaf.
Betrouwbaarheid van elektronische handtekeningen
In vrachtbrieven wordt over het algemeen gewerkt met geavanceerde en met gewone elektronische handtekeningen. Naarmate de technieken van deze handtekeningen beter betrouwbaar en beveiligd zijn, is de kans kleiner dat deze handtekeningen achteraf ontkracht kunnen worden.
Onder de Nederlandse wet ligt het rechtsgevolg van deze handtekeningen niet op voorhand vast. Weliswaar stelt de wetgever, dat deze handtekeningen rechtsgevolgen hebben en toelaatbaar zijn als bewijsmiddel in gerechtelijke procedures. Echter, indien deze handtekeningen door de andere procespartij worden aangevochten, dan zal de rechter de handtekening beoordelen op de betrouwbaarheid van de gebruikte methode gerelateerd aan het doel waarvoor de handtekening is gebruikt én op alle overige omstandigheden van het geval. Dat betekent, dat op basis van rechterlijke uitspraken de contouren van de juridische geldigheid duidelijk wordt. Deze rechterlijke uitspraken zullen uiteindelijk door het Europese Hof van Justitie geüniformeerd worden, omdat de wetgeving is gebaseerd op Verordeningen van de EU.
Partijen kunnen echter vooraf een bewijsovereenkomst sluiten om daarmee naar elkaar toe eventuele onvolkomenheden van de gebruikte elektronische handtekening uit te sluiten. Een voorbeeld daarvan is het hierboven genoemde artikel 2 lid 3 AVC.
QR code
Er zijn meerdere manieren waarop er afgetekend kan worden voor een vrachtbrief. Het gebruik van een QR code is hierbij het meest “waterdicht”. Deze code garandeert dat het account waarmee wordt afgetekend geautoriseerd is om de vrachtbrief te mogen aftekenen. Hierbij wordt naast de accountgegevens ook datum/tijd en gps locatie vastgelegd, zodat juridisch kan worden aangetoond dat er met een gemachtigd account op betreffende datum/tijdstip op locatie X in het bijzijn van iemand die met een gemachtigd account de vrachtbrief mag laten aftekenen, de vrachtbrief is afgetekend door de verzender of ontvanger van de goederen. Deze manier van aftekenen vraagt wel meer van de deelnemende partijen omdat men over een account moet beschikken en over een device waarmee kan worden afgetekend.
Sign on glass
Het gebruik van de sign on glass optie ligt het dichtst bij de manier waarop er nu op papier wordt afgetekend. Deze manier van tekenen wordt het vaakst gebruikt, omdat men hiervoor niets anders hoeft te doen dan een handtekening op het device van de chauffeur te zetten. De snelheid waarmee een eCMR kan worden afgehandeld is een groot pluspunt voor de meeste gebruikers.
Corona
In deze tijd van corona kan men er ook voor kiezen om een chauffeur een eCMR te laten aftekenen zonder akkoord wederpartij. Het is wel zaak dat partijen op een vrachtbrief hierover aanvullende afspraken maken, aangezien de verzender of ontvanger van de goederen zelf geen akkoord heeft gegeven. Het voordeel van deze methode is dat de chauffeur geen persoonlijk contact nodig heeft om een vrachtbrief te laten aftekenen.
Wil men toch dat een vrachtbrief wordt afgetekend, maar zonder contact, dan kan men ervoor kiezen om de vrachtbrief middels een e-mail uit te wisselen en dat er expliciet akkoord wordt gegeven door verzender/ontvanger van de goederen, en er daadwerkelijk een akkoord op de vrachtbrief komt. Deze werkwijze vergt wel precisie van betrokken partijen.