Vervoeren en verhandelen van accijnsgoederen

Marijn Kaat, Customs and trade advisor bij Gaston Schul 11 juli 2023

Lilian Retel, Customs and trade advisor bij Gaston Schul

Nu de zomerse temperaturen ons land zijn binnengetrokken, gaan we weer massaal naar de terrassen toe. Vooral de frisse, alcoholische drankjes zullen gretig worden afgenomen. Maar deze alcoholische dranken komen niet vanzelf op dat terras, daar gaat een heel traject aan vooraf. In dit artikel bespreken we het handelen in en vervoeren van accijnsproducten en wat daarbij komt kijken. De formaliteiten hieromtrent zijn namelijk veranderd, omdat er de nieuwe Horizontale accijnsrichtlijn van kracht is gegaan op 19 december 2019.[1]

Accijnsgoederen

Onder de accijnsproducten vallen tabaksproducten, alcoholhoudende producten en minerale oliën. Op deze producten wordt een extra belasting geheven, namelijk de accijns. De producten kunnen op twee manieren vervoerd worden: veraccijnsd (de accijns is al betaald) en onveraccijnsd (onder schorsing van betaling). Je kunt je voorstellen dat de Douane vooral die onveraccijnsde goederen in de gaten wil houden, ze hebben namelijk nog accijns tegoed. Onveraccijnsd vervoer mag alleen plaatsvinden tussen twee goedgekeurde locaties, ook wel een Accijns Goederenplaats (AGP) genoemd.
Maar ook accijnsproducten waar al accijns over is betaald in het land van verzending, worden in de gaten gehouden. Bij veraccijnsde goederen kun je de betaalde accijns terugvragen bij de Douane wanneer de goederen Nederland verlaten. Je betaalt de accijns namelijk alleen in het land van verbruik.

Schorsing van betaling: e-AD formulier

Wanneer je onveraccijnsde goederen vervoert, moet hier altijd een e-AD bij; een elektronisch administratief document. Dit document wordt opgemaakt door de afzender en wordt bij ontvangst afgemeld door de ontvanger. Hiermee wordt de Douane geïnformeerd dat de goederen op bestemming zijn aangekomen.

Accijns betaald: vergunning voor internationaal vervoer

Voor veraccijnsde goederen die internationaal vervoerd worden, geldt de accijnswetgeving in het land van bestemming. Wanneer er bijvoorbeeld bier uit Duitsland naar Nederland wordt vervoerd, geldt de nationale wetgeving in Nederland. In Nederland is het sinds 13 februari 2023 nodig om een vergunning te hebben wanneer je veraccijnsde goederen ontvangt of verstuurt naar een ander lidstaat. (Vervoer binnen Nederland valt buiten deze bepalingen.)

Wanneer je accijnsgoederen verstuurt naar een bedrijf in een ander EU-lidstaat, heb je een ‘Vergunning gecertificeerd afzender’ nodig. Het bedrijf dat de goederen ontvangt moet een ‘Vergunning gecertificeerd geadresseerde’ hebben.

Wanneer je goederen ontvangt vanuit een andere EU-lidstaat, geldt het dus andersom: de ontvanger moet een ‘Vergunning gecertificeerd geadresseerde’ hebben en de verzender de ‘Vergunning gecertificeerd afzender’.
Let op: deze vergunningplicht geldt ook voor bedrijven die al een ‘Vergunning accijnsgoederenplaats, geregistreerde geadresseerde of geregistreerde afzender’ in bezit hebben.
Voor het aanvragen van de bovenstaande vergunningen kan je de onderstaande link gebruiken:
https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/douane_voor_bedrijven/naslagwerken_en_overige_informatie/overzicht-douanevergunningen#accijns
Deze zendingen moeten sinds 13 februari 2023 aan- en afgemeld worden in het elektronisch toezichtsysteem EMCS (Excise Movement and Control System) [2]. Heb je dit systeem zelf niet, dan kan een douane-expediteur je hierbij van dienst zijn.

Automatiseringsproblemen

Helaas zijn er bij de Nederlandse Douane automatiseringsproblemen en is het niet gelukt om de douanesystemen op de nieuwe versie van het EMCS aan te sluiten. Voor het veraccijnsd goederenvervoer is een tijdelijke oplossing ontwikkeld in de vorm van een papieren noodprocedure. Deze papieren noodprocedure EMCS zou toegepast moeten worden tot uiterlijk 1 oktober 2023

Hoe werkt de noodprocedure voor veraccijnsd goederenvervoer?

Vervoer van accijnsgoederen van Nederland naar andere lidstaten

Dit moet je als gecertificeerd afzender (GCA) doen:

1. Maak een nooddocument op met de gegevens die ook in het elektronisch Vereenvoudigd administratief document (e-VAD) staan. Dit document begeleidt de zending.
2. Informeer de Nederlandse Douane voordat de goederen worden verzonden. Dit kan via e-mailadres douane.noodspoor.veraccijnsd@douane.nl . Pas na toestemming mag de zending vetrekken. Let op: de douane hanteert een lange doorlooptijd, stuur het verzoek tijdig in!
3. De gecertificeerde geadresseerde (GCG) in de lidstaat van bestemming ontvangt de goederen. Daarna dient de GCG een noodbericht van ontvangst in bij de autoriteiten van de lidstaat, onder hun voorwaarden. Die autoriteiten sturen dit ontvangstbericht naar de Nederlandse Douane.
4. De Nederlandse Douane stuurt het noodbericht van ontvangst naar de aanvrager van het nooddocument
5. Op basis van dit nooddocument van ontvangst kunt u een verzoek om teruggaaf van accijns indienen. Dit kan via MijnDouane.

Vervoer van accijnsgoederen van andere lidstaten naar Nederland

Dit moet je als gecertificeerd geadresseerde (GCG) doen:
1. De CGA dient een e-VAD in volgens de procedure die beschreven staat in artikel 36 van de richtlijn 2020/262. Na de elektronische controle geven de autoriteiten van de lidstaat van vertrek de CGA een vereenvoudigde administratieve referentiecode (VARC) die de goederen begeleidt. Ze sturen het e-VAD naar de Nederlandse Douane
2. De Nederlandse Douane stuurt dit bericht op papier naar je door.
3. Stuur het noodbericht van ontvangst in naar de Nederlandse Douane.
4. Doe ook aangifte van de accijns die je (in de meeste gevallen) moet betalen.
5. De Nederlandse Douane stuurt een kopie van het e-VAD naar de autoriteiten van de lidstaat van vertrek.
6. De Nederlandse Douane vraagt de autoriteiten van de lidstaat van vertrek om het e-VAD handmatig af te doen.

Vanaf 14 juli 2023 moet Mijn Douane gebruikt gaan worden voor het elektronisch aan- en afmelden van het vervoer van accijnsgoederen, zowel onder schorsing van accijns als veraccijnsd. De tijdelijke oplossing zoals hierboven vermeld vervalt dus per 14 juli 2023 [3].

Wat moet je nu alvast in orde maken (indien nodig):

• eHerkenning aanvragen via https://eherkenning.nl/nl
• Mijn Douane via https://mijndouane.belastingdienst.nl/GTService/#/inloggen
• per 14 juli de nieuwe dienst ‘Mijn Douane accijnsgoederenvervoer’ aanvragen bij je leverancier van eHerkenning

Er is ook een video beschikbaar over het aangeven van accijnsgoederen in Mijn Douane op https://www.youtube.com/watch?v=M8-txtAginU

Machtiging aan logistieke dienstverlener

Volgens de Nederlandse Douane kan een logistiek dienstverlener die het eigendom van de goederen niet krijgt, niet (op zijn naam) een vergunning gecertificeerd geadresseerde aanvragen. Wel kunnen Nederlandse bedrijven die accijnsgoederen vanuit een andere lidstaat bestellen en geleverd krijgen, logistiek dienstverleners machtigen om namens hen de vergunning ‘gecertificeerd geadresseerde’ aan te vragen. Het bedrijfsleven heeft hierop verbaasd gereageerd. Er is hierover met de Nederlandse Douane gesproken, maar ondanks herhaaldelijk aandringen vanuit verschillende koepels, waaronder Fenex, heeft de Nederlandse Douane haar standpunt (nog) niet gewijzigd.
Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de e-AD documenten tijdig worden afgemeld op de plaats van bestemming. Als dit niet gebeurt, kan de Douane een navorderingsaanslag opleggen voor de gemiste accijns. Wanneer je namelijk niet kan aantonen dat de goederen op bestemming zijn aangekomen en de accijns is afgedragen, ziet de Douane dit als onttrekking en gaan ze ervan uit dat de goederen in Nederland op de markt zijn gebracht.

Interne protocollen helpen

Door middel van het opzetten en volgen van procedures zorg je ervoor dat onregelmatigheden worden beperkt. Daarbij is het van belang interne controles uit te voeren op de naleving van deze procedures.

Nationale en Europese wetgeving

Accijns is altijd al een lastig onderwerp geweest, waar niet te licht mee omgesprongen moet worden.
Het valt onder nationale wetgeving als bijzondere verbruiksbelasting. De Nederlandse Douane heeft naast het innen van accijnzen ook een toezichtfunctie op accijnsgoederen onder een schorsingsregeling, zoals opslag in een accijnsgoederenplaats (AGP) of vervoer onder e-AD (EMCS). Hierdoor valt het opslaan en vervoeren van accijnsgoederen onder schorsing onder Europese douanewetgeving en de bepaling welke goederen accijns plichtig zijn en de hoogte van het tarief onder nationale wetgeving.
Bovenstaande is dus vooral van belang voor de verzender, ontvanger en eigenaar van accijnsgoederen. Mocht je als vervoerder de partij zijn die de goederen vervoert, zorg dan dat je altijd secuur met de documenten omgaat en dat je weet of je veraccijnsde of onveraccijnsde goederen bij je hebt. Op deze manier ondersteun je de overige partijen in de keten door met aandacht de producten te vervoeren en zorg te dragen dat de benodigde documenten, zoals het e-AD, bij de zending zitten.