Vraag: Hoe zit het met het bedrag per kilo waarvoor je aansprakelijk bent, als je een CMR voor binnenlands vervoer gebruikt? Ik ben vroeger chauffeur geweest en ik meen wel eens gelezen te hebben op de achterkant van een CMR dat als de plaats van afzending en de plaats van lossen in Nederland liggen, gewoon de AVC-condities gelden, ondanks dat een CMR-vrachtbrief is gebruikt. Klopt dat?
ANTWOORD:
1. STANDAARD MODEL VRACHTBRIEF
In Nederland worden door Beurtvaartadres twee modellen voor de vrachtbrief uitgegeven: de CMR en de AVC (ook wel Beurtvaartje genoemd). De CMR is voor grensoverschrijdend vervoer bedoeld, en de AVC voor binnenlands vervoer. Toch wordt de CMR ook wel voor binnenlands vervoer gebruikt. De vraag is, of dat consequenties heeft voor de vervoerovereenkomst.
Een vervoerovereenkomst kan op verschillende manieren worden gesloten, telefonisch, per email, EDI. De afspraken uit de vervoerovereenkomst worden vervolgens vastgelegd in de vrachtbrief. In de wet staat geen verplicht vrachtbriefmodel voorgeschreven, tenzij er afvalstoffen worden vervoerd (het model van de afvalbegeleidingsbrief is in de wet vastgelegd). Toch wordt veelal een standaard vrachtbrief gebruikt, vooral omdat daarmee het document als vrachtbrief duidelijk herkenbaar is voor betrokken partijen (afzender, aflader, vervoerder, geadresseerde). Ook bij documentencontrole door overheidsinstanties als politie, inspectie en douane wordt het proces versnelt, wanneer de vrachtbrief duidelijk als zodanig herkenbaar is en voldoende informatie bevat.
In de vrachtbrief worden kort de afspraken tussen partijen vastgelegd. Onderdeel van de afspraken zijn de algemene voorwaarden die van toepassing worden verklaard. In veel gevallen zijn dat de AVC, maar ook deelmarktvoorwaarden zoals bijvoorbeeld voor koeriers, of voor tanktransport of voor motorrijtuigenvervoer kunnen worden genoemd.
2. AVC OF CMR?
Hoewel ervoor binnenlands vervoer een apart model vrachtbrief is ontwikkeld (het AVC’tje ofwel het Beurtvaartje), zijn er ook vervoerders is die CMR-vrachtbrief voor al hun transporten gebruiken, dus zowel nationaal als internationaal vervoer. Dat hoeft geen probleem te zijn, als men op de “kleine lettertjes” let, rechtsbovenaan naast vak 1.
De CMR/AVC-vrachtbrief zoals die door Beurtvaartadres wordt uitgegeven, kan zowel voor binnenlands als internationaal vervoer worden gebruikt. Voor het geval er sprake is van internationaal vervoer, luidt de verwijzingsclausule voor grensoverschrijdend wegvervoer op de gecombineerde CMR/ AVC-vrachtbrief als volgt:
“Indien de overeengekomen plaats van inontvangstneming en van aflevering van de zaken zijn gelegen in twee verschillende landen zijn het CMR-Verdrag alsmede in aanvulling daarop de Algemene Vervoercondities 2002, laatste versie, van toepassing.”
Door de verwijzing naar de AVC 2002 is niet alleen het CMRVerdrag van toepassing, maar in aanvulling hierop ook de AVC 2002. De AVC kent een aantal bepalingen, bijvoorbeeld inzake laden en lossen, die in de CMR niet voorkomen.
Indien partijen op internationaal wegvervoer níet de AVC mede van toepassing willen verklaren, dienen zij een CMR-vrachtbrief te gebruiken in plaats van een gecombineerde CMR/AVCvrachtbrief. Op een CMR-vrachtbrief ontbreekt de verwijzing naar de AVC-2002. De CMR-vrachtbrief wordt uiteraard eveneens door Stichting vervoeradres uitgegeven. Voor het geval er sprake is van binnenlands vervoer, luidt de verwijzingsclausule op de gecombineerde CMR/AVC-vrachtbrief als volgt:
“Indien de overeengekomen plaats van inontvangstneming en van aflevering van de zaken zijn gelegen in Nederland zijn de Algemene Vervoercondities 2002, laatste versie, van toepassing. De Algemene Vervoercondities 2002, laatste versie, zijn door Stichting vervoeradres gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam en Rotterdam.”
Door deze tekst op de CMR/AVC-vrachtbrief is deze vrachtbrief geschikt voor zowel nationaal als internationaal wegvervoer, omdat het CMR-Verdrag dwingend van toepassing is.
Bij nationaal vervoer, binnen Nederland, zijn op grond van deze verwijzing de AVC 2002 van toepassing, met uitsluiting van het CMR-Verdrag. Wordt met deze vrachtbrief internationaal vervoer verricht, dan geldt de AVC aanvullend op het CMR-Verdrag.
In het geval afzender en vervoerder overeenkomen, dat het CMRVerdrag op binnenlands vervoer wel toepasselijk is, dan dient dat duidelijk in de vrachtbrief vermeld te worden op een vergelijkbare manier als algemene voorwaarden. De keuze voor de hogere aansprakelijkheid onder het CMRVerdrag zal door verladers, expediteurs en hoofdvervoerders gemaakt worden, als zij bijvoorbeeld voor het hele traject gecontracteerd hebben onder het CMR-Verdrag en besluiten het binnenlandse vervoersdeel uit te besteden aan een Nederlandse wegvervoerder.
Meer informatie over CMR vrachtbrieven kunt u vinden bij Beurtvaartadres, Nederlands' grondlegger van E-CMR Transfollow.
