Vraag:
Sinds kort ben ik begonnen als eigen rijder. Mijn opdrachten krijg ik op een vrachtplatform. Kunt u uitleggen, hoe de vervoerovereenkomst gesloten wordt?
Antwoord:
Aanvaarding van aanbod om goederen te vervoeren
Het sluiten van elke overeenkomst begint met het aanvaarden van een aanbod. De vervoerovereenkomst is een overeenkomst tussen opdrachtnemer (de vervoerder) en opdrachtgever (afzender). De afzender zoekt een vervoerder om de goederen op de plaats van bestemming te brengen. De vervoerder doet een aanbod om met zijn vrachtwagen de goederen te vervoeren. Op het moment dat de afzender dit aanbod aanvaardt, is er een vervoerovereenkomst gesloten. De afzender geeft aan de vervoerder opdracht om de lading te vervoeren.
De vervoerovereenkomst komt tot stand op het moment dat afzender en vervoerder het eens zijn. Dat mag mondeling (per telefoon) of schriftelijk (op papier, per email, per whatsapp, via het vrachtplatform, enz.).
Hoe komen vraag en aanbod bij elkaar?
De initiatiefnemer om een vervoerovereenkomst te sluiten is meestal de afzender. Hij gaat op zoek naar een vervoerder, die goederen voor hem wil vervoeren.
Als een handelsonderneming regelmatig aan een vaste partij vervoersopdrachten wil geven, kunnen deze partijen een raamovereenkomst sluiten. De vervoersopdracht verwijst dan telkens naar deze raamovereenkomst. Veel grote transportondernemingen voeren vervoersopdrachten niet allemaal zelf uit. Een deel van de vervoersopdrachten laten zij door andere vervoerders doen. Dan geeft de (hoofd-)vervoerder de vervoersopdracht door aan een ondervervoerder. Dit worden ook wel charters genoemd.
Bij internationaal vervoer is het wegvervoer vaak maar een onderdeel van het totale traject. Bijvoorbeeld import uit China gaat eerst per schip naar de haven en aansluitend per trein of vrachtwagen naar het achterland. De importeur schakelt een expediteur in om het vervoer te regelen.
Ook wordt er veel vracht aangeboden via vrachtbeurzen op internet, zoals Teleroute, Timocom, Vrachtbeurs, enz. Een beetje verwarrend daarbij is, dat deze vrachtbeurzen spreken over het aanbieden van vracht door de verlader. Juridisch gezien zou dat moeten zijn: vragen om vervoer. Want het is de vervoerder die aanbiedt om de vracht te vervoeren!
(Mondelinge) afspraken vastleggen
In alle gevallen willen de vrager en aanbieder afspraken maken over het vervoer. In ieder geval moet duidelijk zijn:
- Wat gewicht en volume van de vracht is
- Waar en wanneer de goederen opgehaald moeten worden
- Waar en wanneer de goederen afgeleverd moeten worden
- Wat de vrachtprijs is.
Er kunnen nog veel meer afspraken nodig zijn, bijvoorbeeld temperatuur in de wagen, ophalen emballage, tussentijdse opslag, enzovoort.
Een vervoerovereenkomst is een verzameling van afspraken over de rechten en verplichtingen tussen afzender en vervoerder. Tegenover de verplichting van de afzender om de goederen op de afgesproken dag en plaats ten vervoere gereed te zetten, staat het recht van de afzender op een correcte uitvoering van het transport door de vervoerder: hij moet op tijd aanwezig zijn met een vrachtwagen met het juiste laadvermogen. Tegenover de verplichting van de vervoerder om de goederen naar de plaats van bestemming te brengen, staat het recht op betaling van de vrachtprijs door de afzender.
Vrachtbrief en AVC helpen
Voor de vervoerovereenkomst gelden veel wetten. In Nederland staan die wetten in Boek 8 van het Burgerlijk Wetboek. Voor de grensoverschrijdend vervoerovereenkomst staan de wetsbepalingen in het CMR verdrag. Deze wetten zijn grotendeels dwingend recht, dat wil zeggen dat je er contractueel niet van mag afwijken. Echter, lang niet alles is geregeld in deze wetten. Bijvoorbeeld is niet geregeld, wie moet laden en lossen. Daarom heeft Stichting Vervoeradres voor de transportbranche algemene voorwaarden in aanvulling op deze wetten opgesteld. Dat zijn de welbekende AVC.
Door de combinatie van wetgeving en algemene voorwaarden is een groot deel van de vervoerovereenkomst gestandaardiseerd. Dit maakt dat een vervoerovereenkomst makkelijk tot stand kan komen. Het is niet nodig bij elke vervoerovereenkomst een jurist of advocaat mee te laten kijken!
U dient natuurlijk nog wel vast te leggen wat de vervoersopdracht precies inhoudt. De vrachtbrief helpt u daarbij op weg.
In Nederland en in het buitenland is het verplicht om tijdens het uitvoeren van de vervoersopdracht een vrachtbrief op de wagen beschikbaar te hebben. Dat kan een papieren vrachtbrief of een elektronische vrachtbrief zijn. De vrachtbrief is een vastlegging van de afspraken uit de vervoerovereenkomst. Voor de totstandkoming van de vervoerovereenkomst is de vrachtbrief niet doorslaggevend. Ook zonder vrachtbrief bestaat de vervoerovereenkomst.
Marktregulering
We leven in een vrije markteconomie gebaseerd op kapitalisme. Iedereen mag een vrachtwagen kopen en zijn vervoersdiensten aanbieden aan derden. De prijs van de rit komt tot stand door vraag en aanbod op de vervoersmarkt. Echter, in de praktijk is gebleken dat de vrije markt leidt tot uitwassen, zoals slechte arbeidsomstandigheden van chauffeurs, gevaarlijke situaties op de weg door overbelading, etc. Daarom is de markt door de Nederlandse overheid en de Europese Unie gereguleerd. Deze regulering maakt dat toegang tot de vervoersmarkt voor iedereen openstaat, mits men voldoet aan de eisen uit de Wet Wegvervoer goederen en het Mobiliteitspakket van de EU.
